Dışarıda Yemek Yemek Güvenli mi?

Haziran ayı içerisinde kademeli olarak dünyanın bir çok yerinde kafeler ve restoranlar açılmaya başlandı. Dünyanın bazı bölgelerinde COVID-19 vakalarının ve hastaneye yatışların artması insanlara bu açılmaların biraz erken olduğunu düşündürüyor. Bilindiği gibi şu anda dışarıda yemek doğal olarak bazı riskleri beraberinde getiriyor. Kendinizi ve çevrenizdeki kişileri güvende tutmak için alabileceğiniz önlemler mevcut fakat uzmanlar yine de bu konuda acele etmememiz gerektiğini belirtiyorlar. Peki artık dışarıda yemek güvenli mi?

Tüm dünyada restoranlar kapasitelerini azaltıp masaların arasındaki mesafeleri artırmaları için devletler tarafından uyarılıyorlar fakat kesin olarak koyulmuş kurallar çoğu yerde bulunmuyor. Konu ile ilgili evrensel bir rehber olmadığı için restoranlar, çalışanları ve müşterileri için güvenli alanlar oluşturmak için kendi protokollerini tasarlamak zorunda kaldılar. Herkesin kolayca tahmin edebileceği gibi bu çok başarılı bir yöntem olamadı.

Gerçekten önleyici bir aşı üretilmediği sürece risk hep var olacak.

Devam eden umut verici deneyler olmasına rağmen hiç kimse işe yarayan bir aşı geliştirmenin ne kadar süreceğini bilmiyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün acil durumlar programı başkanı yeni Korona virüsünün sürekli bir hale geleceğini ve geleceğimizin bir parçası olacağını belirtiyor.

Bütün bunlara rağmen dışarıda yemek yiyip yememe kararı tamamen kişiye bağlıdır. Bulunduğumuz bölgede hastalığın yaygınlığına ve risklere göre hareket etmemiz öneriliyor. Biz ne kadar dikkat edersek edelim, virüs kapıp kapmamamız aslında restoranın tasarım ve güvenlik protokollerine bağlıdır. Uzmanlara göre ne yaparsak yapalım dışarıda yemek yemenin tamamen risksiz bir yolu yok, sadece bazı durumlarda daha güvenli senaryoları var. Bu sebeple riskleri tartmamız ve ne zaman dışarıda yiyebileceğimiz konusunda bilinçli bir karar vermemiz gerekiyor.

Dışarıda yemek güvenli mi sorusunu kendisine soran okuyucularımız restorana gitmeden önce aşağıdaki soru ve cevaplara mutlaka göz atmalı

Bulunduğunuz ülkenin veya şehrin yemek servisini yeniden açması dışarıda yemek yemenin güvenli olduğu anlamına mı geliyor?

Korona virüsü hakkında çok fazla bilinmeyen var. Toplumlardaki yaygınlık ve test sayılarının azlığı nedeniyle, enfekte olabilecek herkesi etkili bir şekilde tanımlamak ve izole etmek için yeterince sağlam bir altyapı yok. Bu yüzden aslında bu tür işletmelerin yeniden açılması ve kamu yaşamındaki kısıtlamaların kalkması için henüz erken.

Restorana gitmek yasak değil ama dışarıda yemek güvenli mi?

Aslına bakılırsa “güvenli” diye bir şey yoktur. “Güvenli” ile “kesinlikle sıfır risk” demek istiyorsak aşı üretilene kadar (çok uzun zaman alabilir) veya herkes virüsü kapıp atlatana kadar diğer insanlarla yakın mesafede olunan ortamlarda bulunmak maalesef güvenli değil. Sağlıkla ilgili kaygıların ekonomik kaygılarla dengelenmesi gerektiği göz önüne alındığında (örneğin hükümet nüfus için daha fazla doğrudan yardım sunmadığı sürece) sorumuz şu hale gelir:

Yeniden açma / ekonomiyi kurtarma olarak bilinen bu süreç sırasında riskleri nasıl azaltabiliriz?

Bu noktada Korona virüsünün nasıl yayılabildiğini hatırlamak önemlidir: Büyük viral damlacıklar yoluyla, fomitler olarak bilinen kontamine olmuş nesneler aracılığıyla ve havadaki küçük parçacıklar aracılığıyla. Bu potansiyel bulaşma yolları göz önüne alındığında dışarıda yemek konusunda karar verilirken dikkat edilmesi gereken bir dizi faktör vardır. Kapalı mekanlar mı yoksa açık hava alanlar mı? Maske açık mı, kapalı mı? Nakit veya kredi kartı? vs. vs.

Her şeyden önce, riskin paylaşıldığını unutmayın: Burada enfeksiyon riski altında olan sadece siz değilsiniz. Bulaşmanın kolaylığı göz önüne alındığında çevrenizdeki herkes sizin kararını vermiş olduğunuz riski paylaşmak zorunda. Bu durumda bölgenizdeki kısıtlamalar kaldırılsa bile riski olabildiğince azaltmak için bu yazıdaki önerileri dikkate alarak, gereksiz dışarı çıkmaları sınırlamak gereklidir.

Sosyal mesafeli masaları olan büyük bir restoran aynı protokollere sahip küçük bir restorandan daha güvenli midir?

Büyüklük ve kapasitesi ne olursa olsun her restoran için sosyal mesafe çok önemlidir. Çalışan ve müşteri sayıları konusunda kesin sınırları olan daha büyük ve iyi havalandırılmış bir restoran en güvenli opsiyon olacaktır. Sonuçta ne kadar çok insan varsa, virüsün bulaşma riski o kadar yüksek olur. 1 numaralı risk, enfekte olmuş başka biriyle etkileşime girmektir.

Masamızdaki insan sayısı konusunda endişelenmeli miyiz?

Doktorların 1. aşama yeniden açma yönergeleri, toplantıları 10 kişiye kadar olan gruplarla sınırlandırmayı önerse de, bazı uzmanlar bu büyüklükteki gruplarda yemek yemenin hala riskli olduğuna dikkat çekmektedir. Çalışmalar virüsün en kolay kapalı alanlardaki insan grupları arasında yayıldığını göstermiştir. Enfekte bir kişinin virüsü birden çok kişiye geçirdiği yayıcı olaylar genelde farklı hane halkından insanların dini bir hizmet veya doğum günü partisi gibi sebeplerden içeride bir etkinlik için bir araya geldiğinde meydana gelir. Benzer şekilde, bir restoranda farklı hanelerden insanları toplayan büyük bir grup yemeği herkesi riske atabilir.

Yemek yiyenler aynı restoran masasında otururken sosyal olarak mesafe koyamazlar ve yemek yerken maske takamazlar, bu nedenle virüsün bulaşma riski çok yüksektir. Dolayısıyla evinizin dışında olmanız gerekiyorsa, masanızdaki kişi sayısının azlığı daha güvenlidir.

Dış mekan veya veranda koltukları hava akışı ve yoldan geçen kişiler göz önüne alındığında daha güvenli midir?

Dış mekanın doğal havalandırmasın onu kapalı alanlardan daha güvenli hale getirir. İç mekanda olduğu gibi, dışarıda yemek yerken, bir restoranın verandasında veya parkta olsun, insanların sosyal mesafeyi dikkate alması hayati önem taşır. Dışarıda geniş alanları olan lokantalar arasında 3-4 metrelik bir mesafe bırakmak mümkün olsa da, restoranların kaldırımları yayalarla paylaştığı şehirlerimizde yoldan geçen kişilerle aynı mesafeyi beklemek makul olmayabilir. Bu teknik olarak yemek yiyenleri daha fazla insanla temas ettirmesine rağmen, potansiyel olarak riski artırıyor olsa da, virüsün altı metre içinde bulaşma oranı çok yüksek değildir.

Daha az çalışanı olan bir restoranda daha mı güvende oluruz?

Bir lokanta ile personeli dahil ne kadar az insan etkileşirse o kadar iyidir.

Restoranlarda ne kadar süre geçirmeniz gerektiğine dair bir sınır var mı?

Bir restoranda ne kadar uzun süre oturursanız, masalar döndükçe veya vardiya değiştikçe diğer insanlarla temas kurmak için o kadar fırsat olur. Kalabalıktan kaçınmak için, günün saatini düşünmek de ihtiyatlı olabilir. New York Times’ın çeşitli işletme türlerindeki kalabalıkları izlemek için cep telefonu verilerini kullanan bir raporda belirttiği gibi, kalabalık sabah saatlerinde kahvaltı kafelerinden kaçınmak mantıklı olacaktır. Ne kadar uzun süre kalırsanız riskiniz o kadar yüksek olur. Konfor ile riskinizi azaltmak arasında denge kurmamız gerekiyor.

Fast food restoranları sıradan bir geleneksel restorandan daha mı güvenli?

Fast food restoranlarında personel ile etkileşimler kısa ve sınırlıdır, bu da virüsün bulaşma riskini azaltmaya yardımcı olur. Ancak, geniş bir grup insanın bulunduğu bir bölgede beklemenizi gerektiren fast food restoranları geleneksel restorandan daha güvenli değildir. Bu tür restoranlara gelen insanların sayısı göz önüne alındığında, restoran personelinin virüsün yüzeylerde de hayatta kalmasını önlemek için uygun önlemleri alması önemlidir.

Restoranlarda maske ve eldiven takmalı mıyız? Maske ile nasıl yemek yemeliyiz?

Uzmanlar, dışarıda yemek yerken eldiven takmamanızı tavsiye ediyor. Bunun yerine ellerinizi düzenli olarak sabun ile yıkamanız veya el dezenfektanı ile temizlemeniz ve özellikle yemek yerken yüzünüze dokunmaktan kaçınmanız gerekir.

Maskelere gelince, onları sosyal mesafeye giremediğiniz her yerde (restoran girişi, bekleme alanı veya banyo gibi yerler) giymek en iyisidir. Ancak maske ile yemek yemeye çalışmayın veya her ısırıktan sonra maskenizi tekrar ağzınıza yerleştirmek için karmaşık bir ritüel yapmaya çalışmayın.

Yiyeceklerin sıcaklığı veya nasıl pişirildiği güvenlik açısından fark yaratıyor mu?

Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç İdaresi’ne (FDA) göre, Korona virüsünün şu anda gıda yoluyla yayıldığı yönünde bir bilgi yok. Restoranlar zaten gıda kaynaklı hastalık riskinin çok düşük olduğundan emin olmak için halk sağlığı departmanlarımız tarafından uygulanan belirli adımlar atıyor ve bu adımlar virüsün bulaşma riskini de azaltıyor. Bir restoranın uygun gıda işleme prosedürlerini gerçekten dürüstlükle izlediğine güveniyorsanız, endişelenmenize gerek yoktur.

Çatal/bıçak, menüler, çeşniler veya diğer öğeleri kullanma konusunda endişelenmeli miyiz?

Virüsün cansız nesneler veya fomitler yoluyla bulaşabileceği hepimizin bildiği bir gerçek. Korona virüsü, plastik, cam, karton veya çelik gibi yüzeylerde daha uzun süre tutunabiliyor.

Uzmanlar temizlenmesi daha zor olan menülerin kaldırılmasını ve kağıt versiyonların kullanılmasını öneriyor. Tek kullanımlık plastik çatal/bıçak, otomatik kapılar ve fotoselli evyelerin kullanılması daha güvenli. Ve her zaman diğer yüzeylere dokunduktan sonra ve ellerinizi yüzünüze değdirmeden önce ellerinizi yıkadığınızdan veya sterilize ettiğinizden emin olun.

Tuvaleti kullanabilir miyiz?

Tabii, ancak uzmanlara göre sosyal mesafeyi korumak için bazı davranışları ayarlamanız gerekebilir. Müşteriler tuvaletlerde veya restoranın diğer bölümlerinde birbirine 2 metre mesafede bulunmalıdır. İdeal olarak, müşteriler bu ortak alanlarda yüz maskeleri takmalıdır. Bir restorandayken sürekli maske takma ve çıkarmaya karşı olan tavsiyeleri aklınızda tutarak, restorana geldiğinizde maskenizi çıkarmadan önce veya çıkarken maskenizi taktığınızda tuvalet molalarını vermek muhtemelen en iyisidir.

El hijyeni de zorunludur (burada tuvaleti kullandıktan sonra ellerinizi yıkamayı alışkanlık haline getirdiğinizi umuyoruz). Bu önlemler, ellerinizi sabun ve su ile yıkamanın veya özellikle tuvaleti kullandıktan sonra ve yemekten önce alkol bazlı el dezenfektanı ile sanitasyonun önemini azaltmaz.

Nakit veya kredi kartı ile temassız ödeme ile ilişkili daha büyük riskler var mı?

Teoride, nakit, kişiden kişiye aktarıldığı için bir risk vardır, ancak uzmanlara göre, virüs bulaşımı söz konusu olduğunda nakit veya kredi kartlarının kullanımı hakkında henüz çok fazla veri yoktur. Yine de temassız ödeme seçenekleri dokunmaktan kaçınmak için kesinlikle idealdir.

Bütün bunların ışığında iyileşme döneminde – sağlık nedenlerinden dolayı ya da kendiniz ve çevrenizdeki diğer kişiler için riski azaltmak istediğinizde – dışarıda yemek yememelisiniz. Peki bu ekonomik çıkmaz içerisinde en sevdiğiniz restoranlara ve onların çalışanlarına nasıl destek olabilirsiniz? Virüse maruz kalma potansiyelini arttırmadan evde kalın, sipariş verin ve lütfen mümkün olduğunca bahşiş vermeyi unutmayın.

Dışarıda yemek yemek güvenli mi konusunda görüş ve önerilerinizi lütfen yorumlar kısmında bizimle paylaşın.